سلام کردن
در میان جوامع و اقوام مختلف هنگام برخورد افراد و اشخاص با
یکدیگر از الفاظ و رفتارهای متفاوتی استفاده می‌شود. در آیین مقدس اسلام
نیز روی برخورد نیکو تأکید زیادی شده و به تحیت- که همان سلام است- هنگام
برخورد با یکدیگر سفارش شده است.
اهمیت این مسئله هنگامی روشن می‌شودکه
بدانیم رسول اکرم‌صلی‌الله‌علیه‌وآله فرموده‌اند: «مَنْ بَدَأَ
بِالْکَلَامِ قَبْلَ السَّلَامِ فَلَا تُجِیبُوهُ؛ (1) کسی که قبل از سلام
سخن آغاز کند، به او پاسخ ندهید!»
تأکید حضرت در استفاده از عبارت سلام،
گویا بدین جهت باشد که مسلمانان در برخوردهای خود از غیر مسلمان شناخته
شوند؛ از اینرو یکی از سیرههای رسول اکرم‌صلی‌الله‌علیه‌وآله سلام کردن به
دیگران است.
ممکن است سؤال شود: این همه سفارش به سلام کردن چه
فایده‌ای دارد؟ در جواب باید گفت: یکی از تأثیرات سلام کردن، از بین بردن
کبر و غرور انسان است. برای بعضی سخت است که به دیگران سلام کنند و همواره
منتظرند دیگران به آنها سلام دهند؛ از اینرو شخص با این کار [سلام کردن]
خود را هم‌سطح دیگران می‌بیند و سعی در پیش دستی در سلام کردن دارد. بر
خلاف موقعی که تکبر و غرور او مانع این کار می‌شود. در روایات نیز آمده است
که هر کس در سلام کردن پیشی بگیرد، پاداش بیشتری دارد.
همان‌طور که
اشاره شد، سلام یک شعار است، که مخصوص دین اسلام می‌باشد، همان‌طور که هر
فرهنگ و ملتی که اصل و ریشه داشته باشد، در بر خوردهای اجتماعی شعار خاصی
دارد.
در قرآن سفارش شده است که اگر به انسان سلام کردند، همانند آن یا
بهتر از آن پاسخ گوید: «وَ إِذا حُییتُمْ بِتَحِیةٍ فَحَیوا بِأَحْسَنَ
مِنْها أَوْ رُدُّوها»؛ (2) «چون شما را سلامی‌کردند، شما نیز به سلامی
بهتر یا همانند آن پاسخ گوئید.»
در «تفسیر صافی» از رسول
خدا‌صلی‌الله‌علیه‌وآله روایتی آمده است که: مردی به آن جناب سلام کرد و
گفت: «السلام علیک!» حضرت در پاسخ فرمود «السلام علیک و رحمۀ الله» مردی
دیگر رسید و گفت: «السلام علیک و رحمۀ الله» حضرت فرمود: «السلام علیک و
رحمۀ الله و برکاته» مرد دیگری رسید و گفت: «السلام علیک و رحمۀ الله و
برکاته». حضرت در پاسخ فرمود: «و علیک» آن مرد سؤال کرد: چطور رد سلام من
را کوتاه کردید و به آیه شریفه «... فَحَیوا بِأَحْسَنَ مِنْها...» عمل
نکردید؟ حضرت‌صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: تو برای من چیزی باقی نگذاشتی تامن
رد سلام خود را با آن بچربانم و بدین جهت عین سلامت را به تو برگرداندم.
(3)
داستان:
مصافحه و محو گناه
براء بن عازب گفت: نزد رسول الله صلّی الله علیه و آله رفتم و سلام کردم، ولی چون در حال وضو گرفتن بودند جواب ندادند تا این که وضو تمام شد و سلام مرا جواب دادند و دستشان را دراز کردند و با من مصافحه کردند( و دست در دستم گذاشتند). من گفتم: این کار از اخلاق و عادات غیر عرب ها (فارسها) می باشد! حضرت فرمودند: اگر مسلمان ها به هنگام برخورد با یکدیگر مصافحه کنند، گناهانشان از بین می رود.(4)
منبع"
(1). کافی، ثقه الاسلام کلینی، دارالکتب اسلامیه، قم، 1365ش، ج2، ص644.
(2). نساء/ 86.
(3). تفسیر صافی، فیض کاشانی، انتشارات صدر، تهران، 1415 ق، ج 1، ص477.
(4) شنیدنی های تاریخ-شمس الدین ص 78
 |
| ا اللهم عجل لوليک الفرج |
